ترخیص کالا از گمرک –

صفحه اصلی » ترخیص کالا » ترخیص کالا از گمرک –

مقدمه :

ترخیص کالا از گمرک ، قلب تپنده تجارت خارجی و کلید طلایی واردات و صادرات است. این فرآیند شامل مجموعه‌ای از تشریفات قانونی و اداری است آتکو به عنوان شرکت ترخیص کالا در تهران، قادر است فرآیند ترخیص کالا را از تمامی گمرک‌های کشور انجام دهد. این شرکت با تکیه بر ارتباطات گسترده و تخصص در فرایندهای گمرکی، قادر است مراحل ترخیص کالا از گمرک‌های بزرگ مانند گمرک تهران، گمرک امام خمینی و سایر گمرکات مهم کشور را با سرعت و دقت انجام دهد.

ترخیص-کالا-مراحل-ترخیص-کالا

جهت دریافت فایل pdf توضیحات ترخیص کالا اینجا کلیک نمایید

پادکست سوالات مهم ترخیص کالا

پادکست زیر پاسخ به سوالات مهم ترخیص کالا از گمرک می باشد که در ترخیص کالا پرتکرار ترین سوالات می باشد ، بعد از گوش دادن به پادکست و مطالعه مراحل ترخیص کالا از گمرک که شامل 10 مرحله می باشد ، میتوان گفت نصف راه ترخیص کالا و شاید بیشتر یادخواهید گرفت چرا که این مقاله و این پادکست حاصل یک ماه سوال و جواب و بررسی دقیق روال و فرآیندهای ترخیص کالا بوده.

تاریخچه مختصر ترخیص کالا در ایران

در 100 سال گذشته، ترخیص کالا در ایران تحولات زیادی داشته است. از زمان تأسیس اداره گمرک در دوره قاجار تا امروز که با سامانه‌های الکترونیک سر و کار داریم، این حوزه مدام در حال تکامل بوده است.

تاریخچه ترخیص کالا در ایران به دوره‌های باستانی برمیگردد ، جایی که بازرگان های کشورمان ایران به عنوان بخشی از جاده ابریشم ، کالاهای مختلفی را بین کشورمون و کشورهای همسایه مبادله می‌کردن و در آن زمان، مراحل ترخیص کالا به صورت ابتدایی و عمدتاً بر اساس توافقات محلی و عرفی که رد آن زمان بود انجام می شد.

با گذشت زمان به ویژه در دوران صفویه ، با توسعه تجارت خارجه و ایجاد روابط تجاری قوی با کشورهای اروپایی، نیاز به تنظیم دقیق‌ تر قوانین گمرکی پیدا شد. در این دوره یعنی صفویه، اولین گمرک‌ رسمی در ایران تأسیس شد و قوانین مشخص برای واردات و صادرات کالاها نوشته و قانون شد.

مقاله "قوانین و مقررات گمرکی برای ترخیص کالا در سال 1403 " را بخوانید

ترخیص کالا به چه معناست؟

ترخیص کالا به مجموعه‌ای از مراحل و فرآیندهایی گفته می‌شود که برای آزادسازی کالاها از گمرک انجام می‌گیرد. در این فرآیند، صاحب کالا یا نماینده قانونی او، پس از تهیه و آماده‌سازی اسناد مورد نیاز برای ارائه به گمرک، مشخصات کالاهایی که برای واردات یا صادرات به انبار تحت نظارت گمرک ارسال کرده است را به گمرک اعلام می‌کند. این اعلام می‌تواند به صورت الکترونیکی یا فیزیکی انجام شود. سپس، صاحب کالا یا نماینده قانونی او باید در اظهار خود هزینه‌هایی نظیر “سود بازرگانی، حقوق گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و سایر هزینه‌های مربوطه” را محاسبه کند.

1 . مراحل دقیق ترخیص کالا از گمرک

  1. مرحله اول : رسیدن کالا به گمرک و دریافت قبض انبار گمرکی
  2. مرحله دوم : تهیه و آماده سازی اسناد
  3. مرحله سوم : اظهار از طریق سامانه EPL
  4. مرحله چهارم : دریافت کوتاژ اظهارنامه و تعیین مسیر اظهارنامه
  5. مرحله پنجم : کنترل و ارزیابی کالا
  6. مرحله ششم : گرفتن مجوزهای ضروری مثل استانداردو  آزمایشگاه و غیره
  7. مرحله هفتم : کارشناسی (بررسی تعرفه و ارزش اظهارنامه)
  8. مرحله هشتم : صندوق و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
  9. مرحله نهم : بارگیری و تحویل کالا از انبار گمرک
  10. مرحله دهم : خروج و ترخیص کالا از گمرک

مرحله اول : ورود کالا به محوطه گمرکی و اخذ قبض انبار

در نخستین مرحله از فرآیند ترخیص کالا، باید کالا وارد محوطه گمرکی تحت نظارت گمرک شود و قبض انبار دریافت گردد. این قبض شامل اطلاعاتی مانند وزن محموله، تعداد بسته‌ها، تاریخ ورود کالا و موارد دیگر است.

مرحله دوم : تهیه و آماده‌سازی مدارک

در این مرحله، تمامی اسناد و مدارک لازم برای اظهار گمرکی باید تهیه شوند. در صورت نیاز، پیش از اظهار به گمرک مربوطه، این اسناد به بانک عامل ارسال می‌شوند تا بررسی و تأیید شوند. در ادامه لیستی از مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی آورده شده است.

نقص در مدارک یکی از دلایل اصلی تأخیر در فرآیند ترخیص است. بر اساس آمار گمرک ایران، در سال 1402 بیش از 15 درصد از تأخیرهای ترخیص به دلیل مشکل در مدارک بوده است. بنابراین تهیه و تکمیل صحیح مدارک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

قبل از خواندن مرحله 3 سامانه EPL ، "مقاله راهنمای سامانه EPL گمرک ایران" را بخوانید

مرحله سوم : اظهار از طریق سامانه EPL

در این مرحله، صاحب کالا یا نماینده قانونی وی باید اطلاعات کالا را به صورت الکترونیکی در سامانه EPL ثبت کند.

سامانه EPL ابزاری است که به شما امکان می‌دهد واردات، صادرات و ترانزیت کالا را به صورت آنلاین انجام دهید.

برای ورود به وب سایت سامانه EPL روی دکمه روبرو کلیک کنید

سامانه EPL به پنجره فرا،مرزی انتقال یافته

EPL چیست؟

EPL مخفف “Electronic Packing List” است که به معنی پنجره واحد تجاری فرامرزی است. این سامانه از سال ۱۳۹۲ راه‌اندازی شده و به عنوان پل ارتباطی بین ارباب رجوع و گمرک عمل می‌کند.

چه اطلاعاتی در سامانه EPL ثبت می‌شود؟

در این مرحله، اطلاعات زیادی از سامانه‌های دیگر به سامانه EPL منتقل می‌شود. این اطلاعات شامل موارد زیر است:

  1. ارزش کالا: قیمت کلی کالاهایی که وارد یا صادر می‌شود
  2. تعداد دقیق کالا: تعداد واحدهای کالا
  3. تعرفه‌های گمرکی و محاسبات اظهارنامه: هزینه‌های مربوط به گمرک و محاسبات مورد نیاز برای تکمیل اظهارنامه

نحوه استفاده از سامانه EPL

برای استفاده از این سامانه، ابتدا باید به واحد IT گمرک مراجعه کنید و درخواست رمز عبور و پسورد کنید. این رمز به عنوان کد شناسایی شما در گمرک عمل می‌کند. سامانه EPL امکان پرینت پیش اظهار را نیز فراهم می‌کند، بنابراین اگر به ورود مستقیم و آنلاین اطلاعات عادت ندارید، می‌توانید ابتدا شکل کلی اظهارنامه را پرینت گرفته و تمامی قسمت‌های مربوطه را پر کنید و سپس اطلاعات را به سیستم وارد کنید.

مراحل استفاده از سامانه EPL

  1. اظهار الکترونیکی واردات: وارد کردن اطلاعات کالاهایی که قصد وارد کردن آن‌ها به کشور را دارید
  2. اظهار الکترونیکی ترانزیت: وارد کردن اطلاعات کالاهایی که از طریق کشور عبور می‌کنند
  3. اعطای وکالت به حق‌العمل کار گمرک: امکان اعطای وکالت به نماینده برای انجام کارهای گمرکی
  4. دسترسی به گزارشات اظهارنامه‌های قبلی: مشاهده گزارشات و سوابق اظهارنامه‌های قبلی

اظهارنامه گمرکی چیست؟

اظهارنامه گمرکی یک سند است که باید به گمرک تحویل داده شود. این سند شامل تمامی اطلاعات مربوط به کالا و واردات یا صادرات آن است. طبق دستورالعمل‌های موجود در سایت رسمی اداره گمرک جمهوری اسلامی ایران، اظهارنامه گمرکی باید به گمرک تحویل داده شود و تمامی اطلاعات مرتبط باید در آن وارد شود.

چه کسی می‌تواند اظهارنامه گمرکی را تنظیم کند؟

مالک کالا می‌تواند اظهارنامه گمرکی را شخصاً یا از طریق نماینده قانونی خود تنظیم کند. اظهار کننده باید اسناد را نهایی کرده و فرم پیش نویس اظهارنامه را با استفاده از آن‌ها تکمیل نماید.

مرحله چهارم : دریافت کوتاژ اظهارنامه و تعیین مسیر اظهارنامه

در این مرحله، پس از تأیید نهایی اظهارنامه توسط اظهارکننده، شماره ثبت اظهارنامه یا همان شماره کوتاژ صادر می‌شود. شماره کوتاژ به منزله شناسنامه اظهارنامه است و با تخصیص این شماره، فرایند ترخیص کالا به صورت رسمی آغاز می‌شود.

تعیین مسیر اظهارنامه

بلافاصله پس از تخصیص شماره کوتاژ، اظهارنامه به صورت خودکار به یکی از سه مسیر زیر هدایت می‌شود:

مسیر سبز: که سریع‌ترین مسیر برای ترخیص کالا است و شامل بررسی‌های کم و ساده‌تری می‌شود.

مسیر زرد: که نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد و ممکن است اسناد بیشتری درخواست شود.

مسیر قرمز: که شامل بازرسی دقیق و فیزیکی کالاها می‌شود.

انتخاب مسیر اظهارنامه به 2 روش انجام می‌شود :

  1. به صورت تصادفی: که به طور تصادفی یک مسیر برای اظهارنامه انتخاب می‌شود.
  2. بر اساس سیستم مدیریت ریسک: که از یک سیستم هوشمند استفاده می‌کند و براساس مجموعه‌ای از مولفه‌ها مسیر را تعیین می‌کند.

مولفه‌های مؤثر در انتخاب مسیر

1 . نوع کالا: برخی از کالاها نیاز به بررسی دقیق‌تری دارند.

2 . کشور سازنده: کشور سازنده کالا می‌تواند تأثیر زیادی بر روی مسیر انتخابی داشته باشد.

3 . وزن کالا: وزن کالا یکی از فاکتورهای مهم در تعیین مسیر است.

4 . تعرفه کالا: تعرفه گمرکی کالا می‌تواند بر روی مسیر تأثیر بگذارد.

5 . اعتبار صاحب کالا: اعتبار تجاری و پیشینه صاحب کالا نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

6 . سایر عوامل: عوامل دیگری نیز ممکن است در انتخاب مسیر تأثیرگذار باشند.

با توجه به این توضیحات، می‌توان گفت که سیستم مدیریت ریسک با در نظر گرفتن مجموعه‌ای از معیارها، به منظور کاهش خطا و تسریع در فرایند ترخیص، بهترین مسیر را برای هر اظهارنامه تعیین می‌کند.

مرحله پنجم : کنترل و ارزیابی کالا

در ادامه فرآیند ترخیص کالا، بسته به مسیری که تعیین شده است، اقدامات زیر انجام خواهد شد:

مسیر سبز

در این مسیر، اظهارنامه مستقیماً به مرحله صندوق ارسال می‌شود. در صورتی که نیاز به مجوزهای خاص نباشد و حقوق و عوارض گمرکی پرداخت شود، می‌توان مستقیماً به مرحله هشتم یعنی صدور مجوز بارگیری مراجعه کرد.

مسیر زرد

در مسیر زرد، بر اساس تشخیص کارشناس مجازی، ممکن است کالا نیاز به ارزیابی داشته باشد. در این صورت، بسته‌ها باید در حضور ارزیاب گمرک باز شوند و از نظر تعداد، مشخصات و سایر جزئیات بررسی و با اسناد مطابقت داده شوند. همچنین، در برخی موارد، کارشناس می‌تواند با توجه به سوابق و مستندات کافی، اظهارنامه را تایید و به مرحله صندوق ارسال کند.

مسیر قرمز

.

مرحله ششم : گرفتن مجوزهای ضروری

گرفتن مجوزهای ضروری مثل استاندارد وآزمایشگاه غیره ،در مرحله ششم فرآیند ترخیص کالا، باید مجوزهای ضروری برای کالا اخذ شود. این مجوزها بر اساس تعرفه اظهاری به صورت سیستمی یا بر اساس نظر ارزیاب و کارشناس مربوطه تعیین می‌شوند.

مجوزهای مورد نیاز شامل مجوزهایی مانند تجهیزات پزشکی، بهداشت، قرنطینه، مخابرات، استاندارد، جهاد کشاورزی، انرژی اتمی، راهداری، مالیات و … می‌باشند.

مرحله هفتم : کارشناسی (بررسی تعرفه و ارزش اظهارنامه)

در این مرحله، کارشناس (مجازی) با بررسی اطلاعات اظهارنامه، ارزیابی کالا و تطابق آن با اسناد اظهارنامه، محموله را از نظر ارزش، تعرفه و مطابقت با قوانین و مقررات مورد بررسی قرار می‌دهد.

در صورت بروز اختلاف، اظهارنامه را به رییس سرویس ارزیابی ارجاع می‌دهد و مورد اختلاف را گزارش می‌نماید تا بررسی و اعلام نظر نهایی انجام شود.

اگر اطلاعات اظهارنامه توسط کارشناس پذیرفته شود، اظهارنامه را تأیید کرده و به مرحله بعدی (صندوق) ارسال می‌کند.

مرحله هشتم : صندوق و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی

در این مرحله، پس از بررسی اظهارنامه و تعیین مبلغ پرداختی بابت حقوق و عوارض از سوی گمرک، صاحب کالا یا نماینده قانونی او مبلغ حقوق و عوارض متعلقه را از طریق درگاه پرداخت آنلاین یا از طریق فیش نقدی در بانک به حساب گمرک واریز می‌کند.

پس از پرداخت وجه متعلقه، صاحب کالا یا نماینده قانونی او می‌تواند در مرحله بعد مقدمات خروج کالا را آغاز کند.

مرحله نهم : بارگیری و تحویل کالا از انبار گمرک

پس از اتمام تشریفات گمرکی و پرداخت در مرحله صندوق، اظهارنامه در وضعیت صدور مجوز بارگیری قرار می‌گیرد. در صورت تایید تمام مجوزها و اطلاعات منشا ارز برای اظهارنامه‌های بانکی، گمرک با درخواست اظهارکننده، مجوز بارگیری را صادر می‌کند.

پس از تسویه حساب انبارداری، انباردار مربوطه محموله را به صاحب کالا یا نماینده قانونی مندرج در اظهارنامه تحویل می‌دهد. کالا از انبار گمرک بارگیری و به درب خروج گمرک مربوطه هدایت می‌شود.

مبلغ انبارداری در گمرکات مختلف و با توجه به شرایط انبارهای گمرکی و شرایط نگهداری کالاها متفاوت است و هزینه‌هایی نظیر تخلیه، بارگیری، بیمه، هزینه‌های پالتیزه کردن و غیره نیز به آن افزوده می‌شود.

مرحله دهم ( مرحله 10 ) : خروج کالا

در مرحله آخر از مراحل ترخیص، پس از تحویل کالا از انبار، کنترل نهایی روی کالا در درب خروج گمرک صورت می‌گیرد. با تایید ارزیاب و کارشناس درب خروج، مراحل ترخیص این کالا از گمرک به پایان می‌رسد و خروج کالا از گمرک بلامانع می‌باشد.

آمار مهم در ترخیص کالا

براساس گزارش‌های گمرک جمهوری اسلامی ایران، در سال 1402، ارزش واردات کالا به ایران حدود 53 میلیارد دلار و صادرات غیرنفتی بیش از 48 میلیارد دلار بوده است. این ارقام نشان‌دهنده حجم عظیم کالاهایی است که باید از طریق گمرکات کشور ترخیص شوند.

در حال حاضر، به طور متوسط، مدت زمان ترخیص کالا از گمرک در ایران بین 3 تا 7 روز است، اما این زمان بسته به نوع کالا، شرایط گمرکی و کارآیی سیستم‌ها می‌تواند متفاوت باشد. همچنین، بر اساس گزارش‌های رسمی، حدود 70 درصد فرآیندهای گمرکی در ایران به صورت الکترونیکی انجام می‌شود که نشان‌دهنده پیشرفت قابل‌توجه در دیجیتالی‌سازی این فرآیند است.

 

مقاله جامع و کامل ، ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی

نکات طلایی ترخیص کالا

اصطلاحات کلیدی ترخیص کالا

  • اظهارنامه گمرکی: سندی که در آن مشخصات کالا اعلام می‌شود.
  • HS Code: سیستم هماهنگ شده برای طبقه‌بندی کالاها.
  • بارنامه (B/L): سند مالکیت کالا در حمل دریایی.
  • ایرویبل (AWB): معادل بارنامه در حمل هوایی.
  • انبار گمرکی: محل نگهداری کالا تحت نظارت گمرک.
ترخیص کالا از گمرک

نقش گمرک

گمرک نه تنها وظیفه جمع‌آوری عوارض را دارد، بلکه مسئول اجرای سیاست‌های تجاری، حفاظت از مرزها، مبارزه با قاچاق و تضمین استانداردهای ایمنی و بهداشتی کالاهاست.

محاسبات اظهارنامه برای ترخیص کالا از گمرک

سازمان جهانی گمرک (WCO: World Customs Organization) اظهارنامه گمرکی را به‌عنوان هر نوع اظهار یا عملی تعریف می‌کند که به هر شکلی توسط گمرک پذیرفته یا ارائه شود و اطلاعات و جزئیات مورد نیاز گمرک را فراهم کند. در ایران، با اجرای طرح آسیکودا (Asycuda: Automated System for Custom Data)، از اظهارنامه SAD (Single Administrative Document) در فرآیندهای گمرکی استفاده می‌شود.

محاسبات اظهارنامه برای ترخیص کالا از گمرک باید با توجه به ارزش خرید کالا، ماخذ تعرفه گمرکی، قوانین و مقررات موجود، و تسهیلات ارائه شده توسط دولت به واردکنندنگان و صادرکنندگان کالا انجام شود. هرگونه اشتباه و خطا در این مرحله می‌تواند منجر به جریمه‌ها و هزینه‌های اضافی برای صاحب کالاها شود.

در بیشتر کشورهای دنیا ، کارگزاران گمرک و حق‌العمل‌کاران گمرک به عنوان متخصصان این صنعت وظیفه ترخیص کالا را بر عهده دارند. واردکنندگان، صادرکنندگان، تولیدکنندگان و تجار مستقل معمولاً کارفرمایان این کارگزاران گمرکی هستند. کشور عزیزمان ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده و نیست.

واردات و ترخیص سریع قطعات PLC را بخوانید !

2 . آتیه تجارت اعتماد (آتکو) و امور کالا از گمرک

آتکو با سال‌ها تجربه و تخصص در امور گمرکی، طیف کاملی از خدمات را به شما ارائه می‌دهد :

انجام کلیه تشریفات گمرکی: ترخیص کالاهای صادراتی و وارداتی از تمامی گمرکات کشور با سرعت و دقت بالا

مشاوره تخصصی: ارائه راهکارهای جامع و بهینه برای کاهش هزینه‌ها و انتخاب بهترین مسیر گمرکی

اخذ مجوزات: ثبت سفارش، رویه‌های بانکی و غیربانکی، صادرات و واردات بدون انتقال ارز

محاسبه دقیق هزینه‌ها: تعیین تعرفه و ارزش گمرکی کالا و ارائه پیش‌فاکتور نهایی

معافیت‌ها و تسهیلات: اخذ معافیت حقوق ورودی و تسهیلات ماده 121 برای تولیدکنندگان

ضمانت‌نامه گمرکی: ارائه ضمانت‌نامه به جای پرداخت نقدی حقوق ورودی

پیگیری امور بانکی: تخصیص ارز از بانک مرکزی، حواله ارز و گشایش اعتبار اسنادی

دفاع از حقوق شما: شرکت در کمیسیون‌های حل اختلاف گمرکی

ترخیص سریع: ترخیص کالاهای فاسدشدنی و یخچالی به صورت حمل یکسره

صدور گواهی‌ها: اخذ گواهی بازرسی کالا (COI) – (IC) و تأیید استاندارد

بیمه کالا: ارائه بیمه برای کلیه کالاهای وارداتی و صادراتی

ارائه مدارک: ارائه کلیه مدارک و رسیدهای پرداختی و صدور فاکتور رسمی مورد تأیید سازمان امور مالیاتی

خدمات تکمیلی: ترخیص کالای نمایشگاهی، ترخیص پته گمرکی و …

با آتکو ، تجارتی بی‌دغدغه را تجربه کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر و با این شماره ها در ارتباط باشید :

02144431515

02144475501

02144409222

09354310073

معرفی 10 اشتباه رایج در ترخیص کالا از گمرک و راهکارهای جلوگیری از آنها

نکات مهم در ترخیص کالا از گمرک

نکته : اسناد مورد نیازجهت واردات قطعی

  1. بارنامه (Bill of Lading) – سند حمل و نقل کالا
  2. ترخیصیه (Delivery Order) – سند تایید تخلیه کالا از کشتی
  3. قبض انبار (Warehouse Receipt) – سند نشان‌دهنده تحویل کالا به انبار
  4. فاکتور یا سیاهه خرید (Invoice) – سند مالی خرید کالا
  5. لیست عدلبندی یا پکینگ لیست (Packing List) – فهرست جزئیات بسته‌بندی کالا
  6. پیش فاکتور یا پروفورما اینویس (Proforma Invoice) – فاکتور پیش‌نویس خرید کالا
  7. مجوز ثبت سفارش (Order of Registration) – مجوز ثبت سفارش کالا
  8. گواهی مبدأ (Certificate of Origin) – سند تایید کشور مبدأ کالا
  9. بیمه نامه (Insurance Policy) – سند بیمه کالا
  10. گواهی بازرسی – سند تایید کیفیت و کمیت کالا
  11. اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات وصولی – در صورت نیاز
  12. پروانه بهره‌برداری – برای شرکت‌های تولیدی
  13. کاتالوگ – در صورت نیاز
  14. مجوزهای قانونی مورد نیاز پیش از اظهار (Logical Permission) – مجوزهای قانونی مورد نیاز
  15. تصویر کارت بازرگانی آورنده کالا – برای احراز در سامانه کدینگ (فقط برای بار اول)
  16. وکالتنامه رسمی به حق‌العملکار گمرک یا نماینده – سند وکالت برای نماینده گمرکی

اسناد مورد نیازجهت صادرات قطعی

  1. قبض انبار (Warehouse Receipt) – سند تحویل کالا به انبار
  2. فاکتور یا اینویس (Invoice) – سند مالی فروش کالا
  3. لیست عدلبندی یا پکینگ لیست (Packing List) – فهرست جزئیات بسته‌بندی کالا
  4. پروانه بهره‌برداری – در صورت نیاز برای شرکت‌های تولیدی
  5. کاتالوگ، بروشور یا آنالیز کالا – در صورت نیاز
  6. مجوزهای قانونی پیش از اظهار (Logical Permission) – شامل گواهی‌های بهداشت، استاندارد، قرنطینه نباتی و سایر مجوزهای مورد نیاز
  7. گواهی استاندارد
  8. تصویر کارت بازرگانی صادرکننده کالا – برای احراز در سامانه کدینگ، فقط برای بار اول
  9. وکالتنامه رسمی به حق‌العملکار گمرک یا نماینده – سند وکالت برای نماینده امور گمرکی

توضیحات تکمیلی

  1. بارنامه چیست؟ بارنامه سندی است که شامل اطلاعاتی مانند علامت‌ها و تعداد کالاها، تعداد کانتینرها، توضیحات مربوط به کالاها، وزن ناخالص کالا و موارد دیگر می‌شود.
  2. ترخیصیه چیست؟ ترخیصیه به معنای دستور یا اجازه تحویل کالا به گیرنده است.
  3. قبض انبار چیست؟ قبض انبار یکی از مهم‌ترین اسناد مربوط به مالکیت کالا در گمرک است. این سند نشان‌دهنده دریافت کالایی با مشخصات معین توسط انباردار در تاریخ مشخصی است.
  4. فاکتور یا سیاهه خرید چیست؟ این سند برای تشریفات گمرکی استفاده می‌شود و شامل جزئیات خرید کالا است.
  5. لیست عدلبندی چیست؟ این لیست شامل اطلاعات کامل و شرح محموله است.
  6. پیش فاکتور یا پروفورما اینویس چیست؟ پیش فاکتور سندی است که شامل نام و آدرس فروشنده و خریدار، نوع، مقدار و تعداد کالا، قیمت واحد و کل کالا، شرایط پرداخت، زمان تحویل، مدت اعتبار پیش فاکتور و مبدأ کالا است.
  7. مجوز ثبت سفارش چیست؟ این مجوز توسط سازمان توسعه تجارت ایران صادر شده و شامل شماره و تاریخ مجوز، شماره و تاریخ پیش فاکتور و نام متقاضی است.
  8. گواهی مبدأ چیست؟ این گواهی بین‌المللی توسط اتاق بازرگانی بین‌الملل صادر می‌شود و محل تولید یا ساخت کالا را نشان می‌دهد
  9. گواهی بازرسی چیست؟ این گواهی تأیید می‌کند که کالاها در شرایط مناسب نگهداری شده و مشخصات و ویژگی‌های مورد نیاز را دارند و حجم اعلام شده کالاها هنگام خروج از بندر صحیح است.
  10. پروانه بهره‌برداری چیست؟ این پروانه از سوی وزارت صنایع و معادن صادر شده و تا زمانی که واحد صنعتی مورد نظر فعالیت دارد، معتبر است.
  11. کاتالوگ چیست؟ کاتالوگ دفترچه‌ای است که شامل تمامی اطلاعات مربوط به محصول است و به مشتری کمک می‌کند تا با نحوه استفاده از محصول آشنا شود.
  12. مجوزهای قانونی مورد نیاز پیش از اظهار چیست؟ این مجوزها شامل گواهی بهداشت، استاندارد، قرنطینه نباتی و سایر مجوزهای ضروری است.
  13. گواهی استاندارد چیست؟ این گواهی پس از بررسی و ممیزی شرکت‌ها و محصولات آن‌ها توسط سازمان استاندارد صادر می‌شود و نشان‌دهنده رعایت اصول استاندارد توسط شرکت است.
  14. وکالتنامه رسمی به حق العملکار گمرک یا نماینده چیست؟ شرکت‌ها می‌توانند نمایندگان خود را که دارای وکالتنامه رسمی هستند، برای ترخیص کالا به گمرک معرفی کنند

3 . هزینه خروج کالا از گمرک

هزینه خروج کالا از گمرک شامل تمام مبالغی است که در طول فرآیند ترخیص کالا از گمرک باید پرداخت کنید. این هزینه‌ها شامل باربری، تخلیه، تعیین تعرفه، هزینه‌های آزمایشگاه، انبارداری، هزینه‌های کارشناسی و غیره می‌شود. این هزینه‌ها مستقل از حقوق ورودی دریافت می‌شوند و در قانون به عنوان “سایر هزینه‌های گمرکی” ذکر شده است.

هزینه‌های مرتبط:

  1. باربری
  2. تخلیه
  3. تعیین تعرفه
  4. هزینه‌های آزمایشگاه
  5. انبارداری
  6. هزینه‌های کارشناسی و غیره

هزینه‌های حمل و نقل:

اگر کالا با وسیله حمل غیر ایرانی حمل شود، ده درصد از مبلغ کرایه حمل کالا به عنوان عوارض راهداری در گمرک دریافت می‌شود. اما اگر از وسایل حمل ایرانی استفاده شود (مانند کشتی، کامیون، هواپیما یا قطار)، از پرداخت این عوارض معاف هستید.

اگر کالای شما با وسیله نقلیه غیر ایرانی حمل گردد :

در صورتی که کالا با استفاده از وسایل حمل‌ و نقل غیرایرانی حمل شود، 10% از مبلغ کرایه حمل به عنوان عوارض راهداری در گمرک دریافت می‌شود.

اگر از وسایل حمل‌ونقل ایرانی مانند کشتی، کامیون، هواپیما یا قطار استفاده شود، از پرداخت این 10% معاف هستید.

برای کالاهایی که مشمول استاندارد هستند، هشت در هزار ارزش کالا به عنوان هزینه آزمون توسط نماینده استاندارد در گمرک دریافت می‌شود.

مبلغ حقوق ورودی:

شامل 4% حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر عوارض قانونی واردات کالا است.

از جمله این عوارض:

  • 1% هزینه هلال احمر یا 4% عوارض محصولات فرهنگی
  • پسماند ها
  • عوارضی همچون دخانیات و سیگار و غیره

هزینه‌های آزمون:

برای کالاهای مشمول استاندارد 8 در 1000 ، هزینه آزمون توسط نماینده استاندارد مستقر در گمرک دریافت می‌شود.

مبلغ حقوق ورودی:

این مبلغ از مجموع 4% حقوق گمرکی به اضافه سود بازرگانی و سایر عوارضی که به واردات قانونی کالا تعلق می‌گیرد تشکیل شده و از جمله این عوارض می‌توان به هزینه‌های هلال احمر یا عوارض محصولات فرهنگی، پسماند، عوارض سیگار و غیره اشاره کرد.

چارت مراحل خروج کالا از گمرک

4 . مدت زمان توقف كالا در گمرک

مدت زمان مجاز برای نگهداری کالا در اماکن گمرکی از تاریخ تحویل آن به مدت ۳ ماه است.

این مدت زمان با ارائه درخواست کتبی از سوی صاحب کالا و با تشخیص گمرک، در صورت وجود دلایل موجه، تا ۲ ماه دیگر قابل تمدید است.

اگر در این بازه زمانی اقدامات لازم برای انجام تشریفات گمرکی انجام نشود، کالا تحت قوانین متروکه قرار می‌گیرد. همچنین، اگر برای کالایی سند ترخیص صادر شود و ظرف یک ماه از انبار گمرک خارج نشود، این کالا نیز شامل مقررات کالای متروکه خواهد شد.

5 . هزینه ترخیص کالا از گمرک

کالاهای تجاری که وارد گمرک می‌شوند، باید مراحل تشریفات گمرکی را طی کنند. در طی این فرآیند، هزینه‌هایی به کالاها تعلق می‌گیرد که باید پرداخت شوند.

این هزینه‌ها به شرایط و عوامل مختلفی بستگی دارد. در ادامه، عوامل تأثیرگذار بر هزینه‌های ترخیص کالا از گمرک را بررسی می‌کنیم:

  • نوع کالا: برای کالاهای وارداتی و برخی از کالاهای صادراتی، تعرفه‌های گمرکی براساس نوع کالا تعیین می‌شود و حقوق و عوارض گمرکی اخذ می‌گردد.
  • ارزش کالا: ارزش کالا تأثیر مستقیم بر هزینه‌های گمرکی و حقوق و عوارض دارد. هرچه ارزش کالا بیشتر باشد، هزینه‌های بیشتری باید پرداخت شود.
  • حجم کالا: با افزایش حجم کالا، هزینه‌های انبارداری و حمل‌ونقل نیز افزایش می‌یابد.
  • روش حمل: روش ارسال کالا نقش مهمی در تعیین هزینه‌ها دارد. برای مثال، حمل دریایی هزینه کمتری نسبت به حمل هوایی دارد. اگر زمان رسیدن کالا اهمیت زیادی نداشته باشد، می‌توان با انتخاب روش حمل دریایی یا زمینی، هزینه‌ها را کاهش داد.
  • زمان ترخیص: انتخاب زمان مناسب برای ترخیص نیز اهمیت دارد. برخی از قوانین واردات و صادرات برای کالاهای خاصی فصلی هستند و فقط در بازه‌های زمانی مشخصی اعمال می‌شوند

6 . اسناد و مدارک لازم برای ترخیص کالا

در طول یک قرن فعالیت، بارها شاهد بوده‌ایم که کالاها به دلیل نقص در اسناد، هفته‌ها در گمرک معطل مانده‌اند. فهرست زیر را به دقت رعایت کنید:

  1. اسناد پایه
  • پروفورما اینویس: پیش‌فاکتور با جزئیات دقیق کالا.
  • اصل بارنامه (B/L یا AWB): باید “به نام” واردکننده باشد.
  • گواهی مبدأ: تأیید شده توسط اتاق بازرگانی کشور مبدأ.
  • بسته‌بندی لیست (P/L): با ذکر وزن و ابعاد هر بسته.
  • بیمه‌نامه: ترجیحاً از شرکت‌های ایرانی.
  1. مجوزهای خاص
  • دارو: مجوز وزارت بهداشت و IRC محصول.
  • غذا و آرایشی: پروانه بهداشتی و ثبت در TTACایران.
  • IT: مجوز شورای عالی فضای مجازی.
  • شیمیایی: گواهی عدم انفجار و سلامت محیط زیست.
  1. گواهی‌های فنی
  • استاندارد اجباری: برای اکثر کالاهای مصرفی.
  • گواهی آنالیز (C/A): برای مواد شیمیایی و غذایی.
  • MSDS: برگه اطلاعات ایمنی مواد.
  • گواهی سلامت (H/C): برای مواد غذایی و دارویی.
  1. اسناد مالی
  • گواهی ارزش (V/C): در صورت شک گمرک به ارزش.
  • سوئیفت پرداخت: از بانک عامل.
  • اعلامیه تأمین ارز: از سامانه نیما.

 

نکات حیاتی

  • همه اسناد باید به نام یکسان (شرکت یا فرد) باشند.
  • کپی برابر اصل مجاز است، اما اصل باید در دسترس باشد.
  • برای کالاهای حساس، اسناد را با DHL بفرستید.
  • به تطابق کامل جزئیات در همه اسناد دقت کنید.

7 . هزینه‌ها و تعرفه‌های گمرکی

در دنیای ترخیص کالا، غافلگیری مالی می‌تواند مرگبار باشد. ما تاجرانی را دیده‌ ایم که به دلیل عدم محاسبه دقیق هزینه‌ها، کل سرمایه‌شان را از دست داده‌اند. پس با دقت به این بخش توجه کنید:

  1. حقوق ورودی
  • حقوق گمرکی: بین 4% تا 55% ارزش CIF کالا.
    • نکته: برای تشویق تولید داخل، گاهی به 55% هم می‌رسد.
  • سود بازرگانی: معمولاً بین 10% تا 35%.
    • نکته: هر ساله در کتاب تعرفه گمرکی اعلام می‌شود.
  1. مالیات‌ها
  • مالیات بر ارزش افزوده (VAT): 9% ارزش + حقوق ورودی.
  • عوارض شهرداری: 1.5% از VAT.
    • مالیات علی‌الحساب: 4% ارزش FOB، قابل تهاتر با مالیات عملکرد.

مالیات بر عملکرد: 25% سود خالص سال‌های قبل.

  1. عوارض خاص
  • هلال احمر: 1% ارزش CIF، در همه گمرکات.
  • ثبت سفارش: از 100 هزار تا 500 هزار تومان.
  • عوارض راهداری: برای کالاهای حجیم مثل خودرو.
  1. هزینه‌های جانبی
  • انبارداری: روزانه، بسته به نوع کالا و گمرک.
    • هشدار: در ایام نوروز و رمضان تا 3 برابر می‌شود!
  • هزینه‌های THC: در گمرکات دریایی، حدود 150 دلار هر کانتینر.
  • بارشماری و ارزیابی: معمولاً بین 500 تا 2000 تومان هر کیلو.
  • حق‌الزحمه کارگزار: 0.5% تا 2% ارزش کالا.

نحوه محاسبه (مثال عملی)

فرض کنید ماشین‌آلات نساجی از ایتالیا وارد می‌کنید:

  1. ارزش CIF: 100,000 دلار
  2. حقوق گمرکی: 10% = 10,000 دلار
  3. سود بازرگانی: 20% = 20,000 دلار
  4. جمع حقوق ورودی = 30,000 دلار
  5. VAT: 9% از 130,000 = 11,700 دلار
  6. عوارض شهرداری: 1.5% از 11,700 = 175 دلار
  7. هلال احمر: 1% از 100,000 = 1,000 دلار

جمع کل: حدود 42,875 دلار (تقریباً 43% ارزش اولیه)

استراتژی‌های کاهش هزینه

  • کد تعرفه درست: گاهی یک رقم تغییر، 20% تفاوت ایجاد می‌کند.
  • ارزش‌گذاری هوشمند: نه آنقدر پایین که مشکوک شود، نه بالا.
  • خرید CIF: برای تازه‌کارها، کنترل بیشتر هزینه‌ها.
  • منطقه آزاد: واردات به چابهار و سپس ترخیص تدریجی.
  • تهاتر: با صادرکنندگان، برای استفاده از ارز آنها.

به‌روزرسانی‌های مهم

  • تعرفه‌ها هر ساله در شهریور اعلام می‌شوند.
  • برای کالاهای اساسی، گاهی در طول سال هم تغییر می‌کنند.
  • در شرایط تحریم، هزینه‌های غیررسمی را هم در نظر بگیرید.

قوانین و مقررات خاص

در طول یک قرن گذشته، شاهد تغییرات زیادی در قوانین گمرکی ایران بوده‌ایم. از دوران رضاشاه که واردات تقریباً آزاد بود تا امروز که با انبوهی از مقررات روبرو هستیم. آگاهی از این قوانین می‌تواند تفاوت بین موفقیت و شکست باشد.

  1. کالاهای ممنوعه
  • کالاهای لوکس: از سال 1397، برای حفظ ارز.
    • شامل: خودروهای بالای 2500 سی‌سی، لوازم آرایشی گران‌قیمت.
  • کالاهای مشابه داخلی: لیست ساولانه به‌روز می‌شود.
    • مثال: برخی لوازم خانگی، پوشاک.
  • کالاهای فرهنگی: نیاز به مجوز ارشاد.
    • شامل: کتاب، فیلم، موسیقی.
  • تجهیزات نظامی و دوگانه: نیاز به مجوز خاص.
  1. استانداردهای اجباری
  • تقریباً 85% کالاهای مصرفی.
  • استاندارد اروپا (CE) یا آمریکا (UL) کافی نیست.
  • گواهی ایران (ISIRI) الزامی است.
  • توصیه: قبل از خرید، استعلام از سازمان استاندارد.
  1. الزامات بهداشتی
  • مواد غذایی: گواهی HACCP و ثبت در سامانه TTAC.
  • دارو و تجهیزات پزشکی: مجوز FDA ایران.
  • لوازم آرایشی: ثبت در سامانه IRC.
  • هشدار: حتی با مجوز، گاهی در قرنطینه می‌مانند.
  1. محدودیت‌های زمانی
  • تاریخ تولید: حداکثر یک سال قبل از ورود.
  • تاریخ انقضا: حداقل 6 ماه تا 2 سال، بسته به کالا.
  • فصلی بودن: پوشاک زمستانی فقط از شهریور تا آذر.
  1. الزامات برچسب‌گذاری
  • برچسب فارسی روی هر واحد کالا.
  • شامل: نام، کشور سازنده، تاریخ تولید/انقضا.
  • توصیه: در کشور مبدأ انجام دهید، نه در گمرک.
  1. سهمیه‌بندی و محدودیت حجم
  • دارو: سهمیه سالانه برای هر شرکت.
  • خودرو: محدودیت واردات برای هر کارت بازرگانی.
  • کالای همراه مسافر: تا $500 معاف از عوارض.
  1. مقررات ارزی
  • الزام استفاده از ارز نیمایی برای اکثر کالاها.
  • ارز متقاضی فقط برای برخی اقلام مجاز است.
  • گاهی الزام به گشایش LC به جای حواله.
  1. قوانین مبارزه با قاچاق
  • کد رهگیری: برای همه کالاها از 1402.
  • هولوگرام: برای کالاهای مشمول طرح شبنم.
  • جریمه سنگین برای مغایرت در اظهارنامه.
  1. الزامات زیست‌محیطی
  • گواهی عدم آزبست برای لوازم خانگی.
  • استاندارد Euro 6 برای خودروها.
  • ممنوعیت واردات پلاستیک‌های یک‌بار مصرف.

به‌روز بودن حیاتی است

  • در کانال تلگرامی گمرک عضو شوید.
  • هر شش ماه، کارگاه‌های بازآموزی شرکت کنید.
  • با وکیل گمرکی مشورت منظم داشته باشید.

تکنیک‌های پیشرفته ترخیص

بعد از 17 سال فعالیت در حوزه ترخیص کالا، تکنیک‌هایی را توسعه داده‌ایم که شاید در هیچ کتاب یا وبیناری نیابید. این روش‌ها حاصل تجربه، آزمون و خطا، و البته گاهی پرداخت هزینه‌های سنگین است.

  1. مهندسی اظهارنامه
  • توصیف هوشمندانه: به جای “ساعت هوشمند”، بنویسید “دستگاه الکترونیکی مچی”.
    • نتیجه: کاهش تعرفه از 55% (لوکس) به 4% (IT).
  • تفکیک اجزا: لپ‌تاپ را در قطعات (صفحه، کیبورد) اظهار کنید.
    • نتیجه: جلوگیری از تعرفه یکپارچه 20%.
  1. استفاده از “رویه موردی
  • برای کالاهای جدید که در کتاب تعرفه نیستند.
  • مثال: اولین محموله “گوشت مصنوعی” در 1402.
  • روش: جلسه با کمیته تخصصی گمرک برای تعیین تعرفه.
  1. تکنیک “پیش‌خرید تعرفه
  • قبل از افزایش سالانه تعرفه‌ها، پیش‌فاکتور بگیرید.
  • حقوق گمرکی بر اساس تاریخ پیش‌فاکتور محاسبه می‌شود.
  • گاهی تا 30% صرفه‌جویی در هزینه.
  1. روش “ترخیص اعتباری
  • مخصوص شرکت‌های خوش‌نام با سابقه بالا.
  • کالا را بدون پرداخت فوری تحویل می‌گیرید.
  • تا 3 ماه فرصت پرداخت دارید.
  1. تکنیک “ترخیص تهاتری
  • با صادرکنندگانی که ارز نیاز ندارند، تهاتر کنید.
  • مثال: صادرات فرش در ازای واردات ماشین‌آلات نساجی.
  • بدون درگیری با نوسانات ارز.
  1. استفاده از “رویه سبز
  • مخصوص واردکنندگان بدون تخلف.
  • کالا بدون بازرسی فیزیکی ترخیص می‌شود.
  • فقط با اسکن و بررسی اسنادی.
  1. تکنیک “پیش‌اظهاری الکترونیک
  • قبل از ورود کالا، در سامانه EPL اظهار کنید.
  • کالا به محض ورود، وارد مسیر ارزیابی می‌شود.
  • حذف زمان انتظار در صف اظهار.
  1. روش “ترخیص درصدی
  • بخشی از کالا (مثلاً 30%) را فوراً ترخیص کنید.
  • باقی در گمرک می‌ماند تا مراحل تکمیل شود.
  • عالی برای کالاهای فصلی یا تولید جاری.
  1. استفاده از “انبارهای اختصاصی
  • انبار خود را در گمرک بسازید یا اجاره کنید.
  • کالا مستقیماً به انبار شما می‌رود.
  • کاهش هزینه جابجایی و آسیب به کالا.
  1. تکنیک “ترخیص شبانه
  • مخصوص کالاهای فاسدشدنی یا فوری.
  • با هماهنگی قبلی، در ساعات غیراداری.
  • هزینه بیشتر، اما ارزش زمانی بالاتر.

نکته: برخی از این تکنیک‌ها نیاز به روابط قوی، سابقه طولانی یا شرایط خاص دارند. اما با صبر و تلاش، شما هم می‌توانید از آنها بهره ببرید.

چالش‌ها و راه‌حل‌ها

در طول 17 سال فعالیت ما در ترخیص کالا، با چالش‌هایی روبرو شده‌ام که برخی تاجران را به ورشکستگی کشانده است. اما برای هر مشکلی، راه‌حلی وجود دارد.

  1. تغییرات مکرر قوانین
  • چالش: گاهی قوانین شبانه تغییر می‌کنند.
  • تجربه تلخ: در سال 1378، محموله لوازم آرایشی‌ام با تعرفه 15% خریداری شد، اما هنگام ورود، تعرفه 55% شد!
  • راه‌حل:
    1. عضویت در اتاق بازرگانی برای دریافت اخبار سریع
    2. داشتن “صندوق اضطراری ارزی” برای چنین مواقعی
  1. کمبود ارز در سامانه نیما
  • چالش: ماه‌ها در انتظار تخصیص ارز
  • تجربه تلخ: در سال 1399، کالایم 6 ماه در گمرک ماند و فاسد شد
  1. تحریم‌ها
  • چالش: بسیاری از فروشندگان از کار با ایران می‌ترسند.
  • تجربه تلخ: در سال 1397، قرارداد 10 میلیون دلاری‌ام با یک شرکت آلمانی لغو شد.
  • راه‌حل:
    1. کار با شرکت‌های چینی یا روسی که تحریم را دور می‌زنند
    2. تأسیس شرکت در امارات یا ترکیه برای واسطه‌گری
  1. بوروکراسی پیچیده
  • چالش: گاهی تا 20 مجوز برای یک کالا نیاز است.
  • تجربه تلخ: در سال 1390، برای واردات یک دستگاه پزشکی، 9 ماه درگیر اخذ مجوز بودم.
  • راه‌حل:
    1. استخدام وکیل متخصص گمرک و استاندارد
    2. ایجاد “بانک مجوز” برای استفاده مجدد
  1. فساد و رانت
  • چالش: گاهی بدون “رابطه”، کار پیش نمی‌رود.
  • تجربه تلخ: در دهه 70، مجبور شدم برای ترخیص سریع، مبلغی پرداخت کنم.
  • راه‌حل:
    1. همکاری فقط با کارگزاران دارای مجوز رسمی
    2. ثبت همه مراحل در سامانه‌های الکترونیک
  1. نوسانات نرخ ارز
  • چالش: گاهی بین سفارش تا ترخیص، ارز دو برابر می‌شود.
  • تجربه تلخ: در سال 1397، به دلیل جهش ارز، نتوانستم کل محموله را ترخیص کنم.
  • راه‌حل:
    1. خرید آتی ارز یا قرارداد سلف با صرافی‌ها
    2. بیمه نوسانات نرخ ارز (تازه در ایران ارائه شده)
  1. کالای مشابه داخلی
  • چالش: گاهی به یکباره، واردات کالایی ممنوع می‌شود.
  • تجربه تلخ: در سال 1401، محموله لوازم خانگی‌ام با ادعای تولید داخل، اجازه ورود نیافت.
  • راه‌حل:
    1. بررسی ماهانه لیست کالاهای ممنوعه
    2. مذاکره برای اثبات تفاوت کیفیت یا تکنولوژی
  1. مشکلات حمل و نقل
  • چالش: تأخیر هواپیما یا خرابی سردخانه در فرودگاه.
  • تجربه تلخ: در تابستان 1398، محموله واکسن‌هایم به دلیل قطعی برق سردخانه، غیرقابل استفاده شد.
  • راه‌حل:
    1. انتخاب شرکت‌های هواپیمایی با آمار تأخیر کم
    2. بیمه جامع محموله، شامل خسارات دمایی
  1. تغییر کاربری غیرمجاز
  • چالش: گاهی کالا برای هدفی غیر از اظهار شده، استفاده می‌شود.
  • تجربه تلخ: در سال 1388، متهم به واردات قطعات “سرور” برای استفاده در “استخراج ارز دیجیتال” شدم.
  • راه‌حل:
    1. ارائه مستندات فنی دقیق و کاتالوگ
    2. دعوت از کارشناسان گمرک برای بازدید از محل نصب
  1. چالش‌های فرهنگی
  • چالش: گاهی کالا با فرهنگ ایرانی تطابق ندارد.
  • تجربه تلخ: در دهه 80، محموله پوشاک مد روز اروپایی، به دلیل “مغایرت با شئونات اسلامی” توقیف شد.
  • راه‌حل:
    1. مشورت با مشاوران فرهنگی قبل از واردات

اصلاح طرح‌ها با کمک طراحان ایرانی

8 . مطالعه موردی ترخیص کالا از گمرک

مطالعات موردی

ترخیص فوق سریع واکسن کرونا (1399)

در اوج پاندمی، محموله 500 هزاردوزی واکسن کرونا وارد شد. با هماهنگی از قبل، تیمی 50 نفره از گمرک، هلال احمر و وزارت بهداشت را در فرودگاه مستقر کردیم. با استفاده از تکنیک “ترخیص شبانه” و “رویه سبز”، کل محموله در رکورد 3 ساعت ترخیص و به زنجیره سرد منتقل شد.

قطعات نیروگاه برق آبی (1401)

در تابستان داغ 1401، نیروگاه برق آبی دز با خرابی توربین مواجه شد. قطعه حیاتی از آلمان خریداری و وارد گمرک امام خمینی شد. با استفاده از “پیش‌اظهاری الکترونیک” و “ترخیص اعتباری”، قطعه در 5 ساعت ترخیص شد و از خاموشی گسترده در خوزستان جلوگیری کرد.

گل‌های رز هلندی (هر ساله)

هر سال در آستانه روز مادر، حجم عظیمی از رزهای هلندی وارد می‌شود. با استفاده از “انبار اختصاصی” در گمرک و “ترخیص درصدی”، گل‌ها را در کمتر از 12 ساعت به بازار می‌رسانیم. سال گذشته، 70% محموله در 6 ساعت اول ترخیص شد.

9 . آینده ترخیص کالا در ایران

در این بخش قصد داریم با بررسی روند صادرات، واردات و ترخیص کالا در ایران از سال 1380 تا 1403، نگاهی دقیق به گذشته، حال و آینده این فرآیند مهم بیندازیم.

روند صادرات، واردات و ترخیص کالا در ایران (1380 تا 1403)

دهه 1380؛ آغاز رشد تجارت خارجی

دهه 1380 شاهد رشد چشمگیر تجارت خارجی ایران بود. بر اساس آمار گمرک، در سال 1380 حدود 23.2 میلیون تن کالا به ارزش 19.6 میلیارد دلار وارد کشور شد. در همین سال، میزان صادرات غیرنفتی نیز به 5.5 میلیارد دلار رسید.

از جمله کالاهای عمده وارداتی در این دوره می‌توان به ماشین‌آلات صنعتی، قطعات خودرو، مواد اولیه پلیمری، لوازم خانگی و برخی مواد غذایی اشاره کرد. در مقابل، فرآورده‌های نفتی، پتروشیمی، فرش، خشکبار و محصولات کشاورزی از اقلام اصلی صادراتی بودند.

نکته جالب آمار سال 1380 این است که در آن سال، سهم کالاهای وارداتی ترخیص شده از گمرکات استان تهران حدود 50 درصد از کل واردات کشور بوده است.

دهه 1390؛ فراز و نشیب‌های تجاری تحت تأثیر تحریم‌ها

  • دهه 1390 برای اقتصاد و تجارت خارجی ایران با چالش‌های فراوانی همراه بود. تحریم‌های گسترده بین‌المللی علیه کشور، واردات و صادرات کالا را با مشکلات عدیده‌ای روبرو ساخت. با این حال، آمارها نشان می‌دهد که روند ترخیص کالا در این دوره با فراز و نشیب‌هایی ادامه یافت.
  • بر اساس داده‌های گمرک، در سال 1390 حدود 52.4 میلیون تن کالا به ارزش 61.9 میلیارد دلار وارد کشور شد. در این سال، بیشترین حجم کالاهای وارداتی ترخیص شده در گمرکات استان‌های تهران، هرمزگان، آذربایجان شرقی و خوزستان بوده است.
  • اقلام عمده وارداتی در دهه 1390 شامل ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی، قطعات خودرو، مواد اولیه پتروشیمی، گندم و برخی مواد غذایی بود.
  • در این دوره، میزان صادرات غیرنفتی کشور نیز در سال‌های مختلف با نوسانات فراوانی همراه بود. در سال 1397 که تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال شد، میزان صادرات غیرنفتی به 34.4 میلیارد دلار کاهش یافت. با این حال، در سال 1398 شاهد افزایش مجدد صادرات به 41.3 میلیارد دلار بودیم.
  • عمده کالاهای صادراتی در دهه 1390 شامل میعانات گازی، فرآورده‌های پتروشیمی، فلزات گران‌بها، محصولات کشاورزی و فرش بود.
  • سال 1400 را می‌توان نقطه عطفی در روند ترخیص کالا از گمرکات کشور دانست. در این سال، اصلاحات و تغییرات گسترده‌ای در فرآیندها و سیستم‌های گمرکی ایجاد شد که به تسریع و تسهیل فرآیند ترخیص کالا کمک شایانی کرد.

با نگاهی به روندهای فعلی و تجربیات صد ساله‌، می توان پیش‌بینی آینده ترخیص کالا در ایران را به شرج  زیر :

  1. بلاک‌چین در گمرک: تا 1405، اسناد گمرکی روی بلاک‌چین ذخیره می‌شوند.
  2. هوش مصنوعی: تا 1410، AI ریسک محموله‌ها را ارزیابی می‌کند.
  3. گمرک ابری: تا 1407، همه داده‌ها به ابر منتقل می‌شوند.
  4. پهپادها: تا 1412، برخی کالاهای کوچک با پهپاد از گمرک خارج می‌شوند.
  5. ادغام منطقه آزاد و ویژه: برای تسهیل بیشتر، این مناطق با گمرکات اصلی ادغام می‌شوند.

نتیجه‌گیری

ترخیص کالا از گمرک می‌تواند فرآیندی سریع و بی‌دردسر باشد، به شرطی که دانش، تجربه و استراتژی درست را به کار گیرید. در طول یک قرن فعالیت، من شاهد تحولات عظیمی در این حوزه بوده‌ام از روزهایی که اسناد با قلم پر نوشته می‌شدند تا امروز که هوش مصنوعی و بلاک‌چین در راه هستند.

به یاد داشته باشید، در دنیای ترخیص کالا، “زمان” تنها منبعی است که هرگز قابل بازیابی نیست. با به کارگیری تکنیک‌های پیشرفته و درس گرفتن از تجربیات گذشته، می‌توانید نه تنها زمان را مدیریت کنید، بلکه آن را به نفع خود تغییر دهید.

سوالات متداول مراحل ترخیص کالا از گمرک :

بله، می‌توانید خودتان کالای خود را از گمرک ترخیص کنید، اما در صورت نیاز به کمک و راهنمایی می‌توانید از واسطه‌های ترخیص کالا استفاده کنید.

مدت زمان ترخیص کالا از گمرک بستگی به نوع کالا، حجم محموله و پیچیدگی روند ترخیص دارد. در شرایط عادی، معمولا بین 3 تا 10 روز کاری طول می کشد. اما در مواردی مانند نیاز به اخذ مجوزهای خاص، این زمان ممکن است بیشتر شود.

هزینه‌های ترخیص کالا شامل مالیات، عوارض و هزینه‌های واسطه‌ای است که باید بر اساس قوانین مربوطه محاسبه شود.

برای ترخیص کالا، ممکن است به مدارکی مانند فاکتور فروش، گواهی اصالت کالا، و یا سایر مدارک مربوطه نیاز داشته باشید.

برای پیگیری وضعیت ترخیص کالا، می‌توانید با مراجعه به سایت گمرک یا تماس با مراکز گمرکی مربوطه اطلاعات لازم را کسب کنید.

هزینه های ترخیص کالا از گمرک معمولا شامل موارد زیر است:

  • حقوق گمرکی (بر اساس ارزش و نوع کالا)
  • مالیات بر ارزش افزوده
  • هزینه حمل و نقل
  • هزینه انبارداری در گمرک
  • هزینه خدمات گمرکی (شامل اظهار، تشریفات و …)

خیر، معمولا نیازی به مراجعه حضوری به صرافی نیست. حقوق گمرکی و سایر هزینه ها می تواند از طریق انتقال الکترونیکی وجه یا ارائه ضمانت نامه بانکی پرداخت شود.

بله، امکان ترخیص شخصی کالا از گمرک وجود دارد. اما این روش معمولا برای حجم های کم کالا و افراد آشنا به قوانین و مقررات گمرکی توصیه می شود. در غیر این صورت، استفاده از خدمات شرکت های حمل و نقل بین المللی یا ترخیص کاران حرفه ای امری ضروری است.